0

100. YIL

CUMHURİYET'İN ÖNCÜ KADINLARI

İsimleri, eserleri, yaptıkları ve yaşattıklarıyla imkânsızı ve ilkleri başaran cesur Türk kadınlarının hikâyelerini, Cumhuriyetimizin 100. yılına ışık tutarak günümüze ulaştırıyoruz.

İlk Kadın Gravür Sanatçısı Tarih Profesörü Tiyatro Sanatçısı Yönetmen Astrofizikçi Ziraat Mühendisi Seramik Sanatçısı Otomobil Yarışçısı Arkeolog Mimar Astronom Kimyager Savaş Pilotu İnşaat Mühendisi Heykeltıraş Veteriner Matematik Profesörü Opera Sanatçısı Avukat

Aliye Berger

ALİYE BERGER

Hayatının zorlu bir dönemini atlatmak için başladığı gravür, Aliye Berger'i Türkiye’nin ilk kadın gravür sanatçısı yaptı. 1951 yılında ilk sergisini açtı. 1954 yılında katıldığı İş ve İstihsal adı uluslararası resim yarışmasında, Güneşin Doğuşu adlı yağlı boya çalışmasıyla birincilik kazandı…

Prof. Dr. AYŞE AFET İNAN

Prof. Dr. AYŞE AFET İNAN

14 yaşında Elmalı Kız Okulu’na başöğretmen olarak atanan İnan, tarih ve antropoloji alanındaki çalışmalarıyla yeni Türkiye’ye katkılar sundu. Atatürk’ün isteğiyle vatandaş için Medeni Bilgiler kitabını yazdı. 1950 yılında profesör unvanını alarak ilk kadın tarih profesörü oldu…

BEDİA (ŞEKİP) MUVAHHİT

BEDİA (ŞEKİP) MUVAHHİT

Ateşten Gömlek filminde yer alması için Muhsin Ertuğrul tarafından rol teklif edilen Muvahhit, bu filmle ilk kadın sinema oyuncularından biri oldu. 11 Ağustos 1923’te Darülbedayi sanatçılarının İzmir turnesinde Atatürk’ün, oyunda neden ona yer verilmediğini sorması üzerine Bedia Muvahhit, Ceza Kanunu adlı oyuna bir günde hazırlandı ve böylece Cumhuriyet ile sahneye çıkan ilk Müslüman Türk kadını oldu…

Prof. Dr. BELKIS (ANTEL) ÖZDOĞAN

Prof. Dr. BELKIS (ANTEL) ÖZDOĞAN

İstanbul Üniversitesi Fizik Bölümü’nde üniversite eğitimini tamamlayan Özdoğan, 1952 yılında Sorbonne Üniversitesi’nde optik laboratuvarında araştırmalar yaptı. Çalışmalarını İstanbul Üniversitesi’nde sürdürerek modern eğitim sisteminin yerleşmesinde öncülerinden oldu.

CAHİDE SONKU

CAHİDE SONKU

Şehir Tiyatroları’nda Muhsin Ertuğrul tarafından fark edilen Sonku, Türkiye’nin ilk köy filminde oynadı. Böylece Türkiye’nin ilk kadın yıldızı oldu. Oynadığı Fedakar Ana filminin yönetmeni rahatsızlanınca yönetmen koltuğuna oturdu ve Türk sinemasına ilk kadın yönetmen olarak imzasını attı…

Prof. Dr. DİLHAN (EGE) EZER ERYURT

Prof. Dr. DİLHAN (EGE) EZER ERYURT

İstanbul Üniversitesi Matematik Bölümü’ndeki eğitiminin ardından yurt dışında eğitimini sürdüren Eryurt, 1961 yılında NASA’ya bağlı Goddard Uzay Araştırma Enstitüsü’nde çalışmaya başlayan ilk Türk kadını oldu. Burada yaptığı çalışmalarla Güneş'in sanılanın aksine başlangıçta daha parlak olduğunu ve sıcaklığının yavaş yavaş azaldığını ortaya çıkardı…

FATMA HİKMET İŞMEN

FATMA HİKMET İŞMEN

Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü’nde okuyan İşmen, mezun olduktan sonra Türkiye’nin ilk kadın ziraat mühendisi olarak çalışma hayatına atıldı. 1956-58 yılları arasında Bitki Virüs Laboratuvar Şefi olarak çalıştığı Kanada’da doktorasını tamamladı ve keşfettiği yeni mantar varyantıyla adı literatüre geçti…

FÜREYA KORAL

FÜREYA KORAL

Atatürk’ün silah arkadaşı Kılıç Ali ile evlendiği dönemde Koral, sofrasında Atatürk başta olmak üzere siyasileri, sanat dünyasını ve edebiyatçıları ağırladı. 1947’de verem tedavisi için gittiği İsviçre’de oyalanmak için başladığı seramiğin hayatının amacı olduğunu fark etti. 1951’de İstanbul’da açtığı sergiyle artık Türkiye’nin ilk kadın seramik sanatçısıydı…

HATİCE SAMİYE MORKAYA

HATİCE SAMİYE MORKAYA

Türkiye’nin ilk kadın otomobil yarışçısı Morkaya, aynı zamanda katıldığı otomobil yarışlarında şampiyon olan ilk kadın oldu. Otomobil yarışlarındaki öncülüğüyle Türk kadınlarına güç vermeye devam ediyor…

Prof. Dr. HALET ÇAMBEL

Prof. Dr. HALET ÇAMBEL

İlk kadın arkeolog ve olimpiyatlara katılan ilk kadın sporcu olan Çambel, 1936 yılında Atatürk’ün isteğiyle Yaz Olimpiyatları’nda eskrim dalında Türkiye’yi temsil etti. Arkeoloji eğitimine Paris Sorbonne Üniversitesi’nde başladı, İstanbul Üniversitesi’nden doktora derecesini aldı. Arkeoloji alanında önemli katkılar yaptı ve Türkiye’nin ilk açık hava müzesi olan Karatepe-Aslantaş Milli Parkı’nın kurulmasını sağladı…

Prof. Dr. LEMAN (CEVAT) TOMSU

Prof. Dr. LEMAN (CEVAT) TOMSU

Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Şubesi’nden mezun olan ilk iki kız öğrenciden biri olan Tomsu, 1941 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimari Şubesi’nin ilk kadın asistanı olarak kabul edildi. Yurt dışında bilimsel araştırmalar yaptı ve yaşamı boyunca birçok önemli esere imza attı…

Prof. Dr. HATİCE NÜZHET GÖKDOĞAN

Prof. Dr. HATİCE NÜZHET GÖKDOĞAN

Erenköy Kız Lisesi’ni birincilikle tamamlayarak devlet bursuyla yurt dışına matematik-fizik eğitimine gönderilen Gökdoğan, 1934 yılında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi Enstitüsü’ne doçent olarak atanan ilk Türk oldu. 1954 yılında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi dekanlığına seçilerek Türkiye’nin ilk kadın dekanı oldu.

Prof. Dr. REMZİYE HİSAR

Prof. Dr. REMZİYE HİSAR

Darülfünun’da kimya bölümüne kayıt olan 3 kız öğrenciden biri olan Hisar, 1923 yılı sonlarında kimya eğitimi için Paris’e gitti. 1933 yılında Sorbonne Üniversitesi’nden doktora sahibi olan ilk Türk kadını oldu. 1955 yılında Türkiye’nin ilk kadın kimyageri Hisar, Fransa Hükümeti tarafından Officiel d’Academie nişanına layık görülen ilk Türk kadınıydı…

SABİHA GÖKÇEN

SABİHA GÖKÇEN

Atatürk’ün manevi kızı Gökçen, 1935-1937 yıllarında ilk sivil havacılık okulu Türkkuşu’na ilk kız öğrenci olarak kaydoldu. Askeri pilot olarak mezun oldu ve dünyanın ilk kadın savaş pilotu unvanını kazandı…

SABİHA (RIFAT) GÜRAYMAN

SABİHA (RIFAT) GÜRAYMAN

Mühendis Mektebi’ndeki iki kız öğrenciden biri olarak üniversite eğitimi alan Gürayman, 1928 yılında Fenerbahçe Erkek Voleybol Takımı’ndaki ilk kadın sporcu oldu. 1929 yılında Fenerbahçe Erkek Voleybol Takımı şampiyon olduğunda takım kaptanı Sabiha Hanım’dı. 1945 ve 1953 yılları arasında Anıtkabir Kontrol Şefliği görevini üstlendi; bu, hayatının en önemli göreviydi.

SABİHA ZİYA BENGÜTAŞ

SABİHA ZİYA BENGÜTAŞ

Sanayi-i Nefise Mektebi’nde heykel eğitimi alan ilk kız öğrenci olan Bengütaş, bölümünü birincilikle bitirerek Türkiye’nin ilk kadın heykeltıraşı oldu. Atatürk ve İnönü heykelleri dahil olmak üzere pek çok önemli simanın heykellerinde de onun imzası vardı.

SABİRE (DALYAN) AYDEMİR

SABİRE (DALYAN) AYDEMİR

Ankara’da açılan Yüksek Ziraat Enstitüsü Baytar Fakültesi’ne başvuran ilk kız öğrenciden biri olan Aydemir, mezuniyetinin ardından Bakteriyoloji Uzmanı olarak sektörde çalışan ilk kadın veteriner hekim oldu. Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesinin 50. yılında TBMM, Sabire Aydemir’e İlk Kadın Veteriner Ödülü verdi…

Prof. Dr. FATMA SELMA SOYSAL

Prof. Dr. FATMA SELMA SOYSAL

İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde okuyan Soysal’ın, önemli matematikçiler Cahit Arf, Kerim Erim ve Ratip Berker’den aldığı derslerle kariyeri matematikçi olarak şekillendi. 1967 yılında profesör unvanını alarak ilk kadın matematik profesörü oldu…

SEMİHA BERKSOY

SEMİHA BERKSOY

İlk sesli Türk filmi İstanbul Sokakları’nda rol alan Berksoy, ilk Türk operası Özsoy’da Ayşim başrolünü üstlendi ve ilk kadın opera sanatçısı olarak tanındı. 1972’de Devlet Opera ve Balesi’nden emekli olsa da ressamlığı hiç bırakmadı; sayısız eser üretti…

SÜREYYA AĞAOĞLU

SÜREYYA AĞAOĞLU

Kadınların hukuk okumasına izin vermeyen okul yönetiminin kararını değiştirmesini sağlayan Ağaoğlu, 3 kız arkadaşıyla İstanbul Üniversitesi hukuk bölümüne kayıt oldu. 1928’de serbest avukatlık ruhsatını alarak Türkiye’nin ilk kadın avukatı oldu…

SOSYAL MEDYA